Ismayila, mwana wa Ibrahima
Uku yi wandzani wayili Karim na Abou, wakentsi ntsandzaleni, wakohadisi.
Uku yi wandzani wayili Karim na Abou, wakentsi ntsandzaleni, wakohadisi.
“Namna djedje de Ibrahima ashinda
apara roho ya utowa yi mwana wahe,
Ismayila, dahoni?” Karim awudzisa,
be Abou kakolindiliya ndrongo zizo.
“Udjuwa yi maha Ismayila aka nayo
wakati Ibrahima amutowa dahoni pvumodja na mmahe Hadjira?” Abou awudzisa ha ushangaya mwahindru.
“Anha, tsisidjuwa. Akana maha mingapvi?”
Karim akotsaha adjuwe.
“Yi Tawureta yirongowa amba: ‘Ibrahima
akana maha thamanini na sita wakati
Hadjira amudzaliya Ismayila.’ Wakati Ibrahima akana maha tuswini na shenda, Mungu amupvenushiya
Ibrahima tsena ha umunahanisidza amba mundrumshe wahe Sara atsodzaya mwana baanda
ya mwaha.” 1
“Pvapvo Ismayila akana maha kumi na nne (14) wakati Isiyaka adzalwa,” Karim
arongowa.
“Wakati ndrini basi de atolwa dahoni?”
“Baanda ya maha miraru, harimwa yi maha kumi na saba yahe, wakati Isiyaka
aka atsindzwa dziya.2 Kayaka
de yi mara ya handa mmahe aka alawa dahoni ha Ibrahima.”
“Wakati wa handa uka de upvi?”
Karim afana amba ashangaya.
“Kabula Ismayila kadzalwa. Yika yirongolwa harimwa yi Tawureta amba, Hadjira aka amira Ismayila na waye ahandisa umurenga
Sara shefu wahe shinamna. Ha zizo Sara
amurenge nayi wadjawu ata atrawa dahoni, be Mungu amudjeleya ha umusayidiya ata
amuregeza Hadjira dahoni ha Ibrahima.
Yilazimu risome yi hadisi kamili
harimwa yi shiyo sha handa sha yi Tawureta (Genèse) sura ya 16:
‘Yi
malayika ya Mungu yimupara Hadjira bavuni mwa dzitso la madji padzani, dzitso
la madji liliyo harimwa yi ndziya ya wenda Shur. Na yi malayika yirongowa, “Hadjira, mrumwa wa
Sara, ulawa hapvi, ngondo hapvi?” Amuhambiya, “Tsimutrawa shefu wangu Sara.” Yi
malayika ya Mungu yimuhambiya, “Regeya ha shefu waho, wende wamutwiin.” Yi
malayika ya Mungu yimuhambiya tsena, ‘Nitsoyengedza zilembwe zaho, zitsoka zengi
ata kazina uhasibiha.’ Na yi malayika ya Mungu yimuhambiya, ‘Pulikiya, ngona
mwana mimbani, utsodzaya mwana mundrumme; yilazimu umuhire Ismayila; mana Mungu
awono utungu waho harimwa zi ndrongo uziyenshiwu. Atsoka mawuri mpundra nyeha ya mwanadamu,
atsoka na uyengefu na yi wandru piya na wandru watsoka na uyengefu na waye,
atsokentsi mbeli za wanyahe’. Ha zizo Hadjira ahiri li dzina la Mungu aka
amurongodza, ‘Mungu awonawo’, arongowa, ‘Kweli tsimuwono Mungu na wami tsalawa
yi roho baanda namuwona?’ ” 3
“Ngopvo ndrongo muhimu tsiyano kayalazimu
rayitumpidza. Hadjira adjuwa amba tsi
malayika tu de yikolaguwa na waye. Adjuwa
amba de Mungu wa kweli aliyo hayi. Amuhiri li dzina; Mundru aniwonawo. Yipvenuha
hatrudju amba tsi malayika mwenyewe de adjotowa wahadi: ‘Nitsoyengedza zilembwe
zaho, zitsoka zengi ata kazina uhasibiha.’ Ismayila aka de yi mwana wa handa
aka arongolwa harimwa U Mwandzishiyo Muraharifu wa Mungu amba apvolwa dzina lalawa
ha Mungu kabula ya udzalwa na yi faswiri ya li dzina lahe de: Mungu waye ukiya.
Dzina lino lidjomunahanisidza Ismayila
na yi zilembwe zahe amba Mungu adjowakiya kakila wakati wamuliliyawo ha utsaha
wahuyilwe.”
“Yino habari ndjuzuri swafi!”
Karim arongowa. “Be ngamufikiri amba tsi ndjuzuri bbahe amutowa dahoni la ukana
akana maha kumi na saba.
Hali bbahe kakomupvendza ata?”
“Akomupvendza ndro. Ripara baandhwi
za ndrongo muhimu ziliyo na mana harimwa yi hadisi ziritoleyawo dalili. Wakati Ismayila akana maha kumi na miraru,
Mungu amudjeleya tsena Ibrahima ha umunahanisidza u mukataba aka afanya na waye
kabula Ismayila kaka adzalwa: ‘Mwana
adjolawa hahodju atsoka de yi mwaratha waho’. 4
Harimwa yi maha kumi na miraru yapvira Ibrahima akofikiri amba yi mwana akorongolwa
de Ismayila. Akomupvendza swafi amuleye
hawuzuri. Bila shaka Ibrahima aka amuyeledza
yi mwana wahe Ismayila u wahadi Mungu aka amumba ne de ubarikisha zi nishani
piya ha ndziya ya yi zilembwe zahe. Be Mungu
amudjeleya Ibrahima tsena ha umuhambiya amba mundrumshe wahe Sara atsodzaya
mwana mundrumme. Ibrahima amayizi amba
aka afanya nayi. Yi mwana wa u wahadi aka arongolwa na Mungu atsodzalwa baanda
ya mwaha.
“Ibrahima anyama montsi mbeli za Mungu ha umumiya: ‘Djeli yika amba Ismayila adjoyenshi mbeli zaho!’ 5 Halafu
Mungu amudjibu: ‘Dju la Ismayila, tsihukiya. Pulikiya, nitsomubarikisha na wami
nitsomufanya ake mdzazi , atso- kana zilembwe zengi swafi. Atsodzaya mazefu
kumi na mayili, na wami nitsomu- fanya nishani nlibwavu.’ ” 6
“U mukataba Mungu aka amufanyiya Ibrahima
uka mukataba wa damu na
utahiri uka mawuri mfano wa mukataba
mutwaharifu zayidi raha na yabaki bayina ya makungumanyo mayili, wakati wapvana
wahadi wa ndrongo. U Mwandzishiyo Muraharifu wa Mungu urongowa: ‘Ibrahima
na yi mwana wahe Ismayila waka watahiriwa suku modja.’ 7 Kakila kalima Mungu arongowawo ulo ukana mana. Akotsaha li duniya piya wakati uwo na halafu
lidjuwe amba Ismayila aka arumilwa harimwa u mukataba wa damu uno kawusina mpaka.”
“Ndrongo ndrini de yitsahawo yirongolwe?”
Karim akotsaha adjuwe.
“Ngeyitsahawo yirongowe amba suku
Mungu atsotra damu ha uhuyi yi zilembwe za Ismayila ha ukombofu kawuna mpaka.”
“Yika ndrongo mbi amba Ibrahima amulolo
Hadjira ake de mundrumshe wa pvili wahe?” Karim awudzisa ha uriya.
“Kayaka mbi harimwa zi anda za
mida yale, be harimwa yi shariya sha Mungu yika mbi. Mungu kaparomuhambiya Ibrahima alole mundrumshe
wa pvili.
Ukana wandruwashe wayili awu
zayidi yiyo taanbu. Mungu waye utsaha mundrumme
ake na mundrumshe modja tu mawuri de heli aka amuwumbiya Hawa na Adamu harimwa
yi jardin ya Eden. Tabiya na anda tse de
zalazimu
ridunge be de zi ndrongo Mungu
ariamurisha.”
“Ndrongo ndrini de yaka yamuhidjiriya
Ismayila wakati bbahe aka amutowa dahoni na mmahe?”
“Pulikiya! Ngohukumu? Tsisifikiri amba Ibrahima akotsaha
amutowe yi mwana wahe Ismayila dahoni! Wakati Sara aka amuhambiya Ibrahima amutowe
Ismayila dahoni mana Ismayila akomuteza Isiyaka sheri yi suku wakosherehi
utsindza yi mwana dziya, yi Tawureta yirongowa: Umutowa Ismayila dahoni yika tabiya ya pewu dju la Ibrahima, mana aka
de yi mwana wahe. Mungu amudjeleya Ibrahima
tsena ha umuhambiya asike na uhafilifu na Ismayila. Mungu atsomubarikisha Ismayila. Be wakati de uwo uwo Mungu amuyeledza Ibrahima
zi ndrongo hawuzuri. Yi mbewu modja yikawo
yikomulaguwa de mundru, de Insa aliyo amba atsobarikisha zi nishani, yitsolawa ha
yi zilembwe za Isiyaka.” 8
“Hali Isiyaka aka borwa raha na Ismayila?”
“Anha, kayisirongowa amba nani de aka mwemwa na nani de aka muyi. Mtrume Isaya arongowa amba: Zi ndrongo ndjuzuri rifanyawo zizo sawa na
nguwo yendza ntsama (Isaya 64:6).
Mungu aka atsahuwa yi zilembwe za Isiyaka na yi ntsi ya Israila ha mana.
Ha ndziya ya Isiyaka na harimwa yi ntsi ntiti
ya Israila u Muhuyizi wa li duniya piya atsodzalwa. Yi ntsi yino yirendeha de hari
hari ya li duniya, na Insa atsoregeya pvale mawuri Mfawume ha udja uhukumu li duniya.”
“Yi Mayahudi wawo wahisa wahuyilwa mana Mungu aka atsahuwa Isiyaka na yi
ntsi yile?”
“Anha, kapvusi ata mundru modja adjoshinda adjihuyi ha ufanya zitrendwa
zema.
Yi Mayahudi ya lewo walazimu wamukubali Insa ake de Muhuyizi wawo mawuri de
yi namna yi wandru piya walazimu wamukubali.
Ha kweli Baulusu mrumishi wa Insa Kiristi arongowa harimwa yi shiyo sha Maromu
11:25: ‘Wananyangu, ngopvo faraha yiliyo amba
mara ya handa Mungu aka ayitriya sirini, be apvasa adja ayipvenuwa, na wami
ngamutsaho muyidjuwe, yile pare musidjiwone amba wanyu de wendza zi
ankili. Na faraha yino tsiyano, amba baandhwi
ya yi Israila, yiyo kayikiri uwamini.
Wafanyishiha amba wawo na zitswa ziyi ata mpaka yi indadi kamili ya yi
wandru wa zi nishani zangina yaka yahentsiwa, yingiya harimwa utawalizi wa
Mungu…’ Harimwa zi suku za mwiso zino ngerilindawo uwona wandru wengi mengoni
mwa yi zilembwe za Ismayila
wayelewawo Insa de nani ha kweli.”
“Narendeleye na yi hadisi ya Ismayila.
Ibrahima aka amumba Hadjira na Ismayila kiyasi ya shahula shitsowatosha
ata wawaswili harimwa yi shisima shadunga.
Na Hadjira kaka amayizi u pvahano pvale. Wakati amayizi amba wakana taanbu
amulishi Ismayila weke wahe ha wenda pvahano mbali akentsi na uliya. Malayika ya Mungu yimudjeleya, ngofikiri amba
yi malayika yika yimuhambiya ndrini?”
“Ngamufikiri amba yi malayika yimuhambiya:
‘Usiliye, Hadjira, Mungu ngehukiyo!’ Karim adjibu.
“Ufikiri hawuzuri! U Mwandzishiyo Muraharifu wa Mungu urongowa: ‘Malayika
yimuhambiya, ‘Urendeni, Hadjira? Usiriye, mana Mungu akiya li dji la yi mwamtsa,
pvahano aliyo’. 9 Usiduwale amba yi mana ya li dzina la Ismayila
yiyo ‘Mungu ukiya’. Ata lewo Mungu ukiya
yi shiliyo sha yi zilembwe za Ismayila wakati waliyawo ha kweli ha utsaha mswamaha
wa yi madhambi yawo wahuyilwe.
Halafu Mungu amuwonesa Hadjira
shisima shaka bavuni hawo, wahuyilwa yi mayesha yawo.”
Ulatsiha padzani, yilazimu amba
zi ndrongo zino zimusikitishe Ismayila swafi,” Karim arongowa.
“Ewa, bila shaka huzuni, ulatswa,
shikodzo na utungu mwengi yizo piya zikentsi harimwa yi mizi ya yi zilembwe zalawa
ha Ismayila. Be tsena Mungu ngewakiyo
wakati waliyo na taanbu na waye atsowapva yi madji yapvonesawo.
“Mawuri de heli Insa aka arongowa ha dji
lendza nguvu yi suku ya mwiso ya yi Shuhuli sha Unahanizi, yaani suku nlibwavu,
harimwa u mudji wa Urusalemu:
‘
Nahika mundru ngewono nyora, nadje hangu, adje anwe. Mauri de yi heli u Mwandzishiyo Muraharifu urongowawo,
‘Mundru aniwaminiwu, miro ya madji yipvingawo uhayati yatsoshuka ha ulawa moni
hahe.’ Arongowa ndrongo yiyo yapatana na yi Roho wandru wamuwaminiwu wakodja wapvolwayo.’ ” 10
“Mungu akotsaha arongowe ndrini dju la yi mazefu kumi na mayili aka amumba
Ismayila u wahadi?” Karim awudzisa.
“Ismayila akana wana kumi na wayili.
Mungu awalaguwa piya harimwa U Mwandzishiyo Muraharifu wa Mungu. Utsodjuwa usome ndrongo zapatana na yi wana kumi
na wayili wano na u pvahano wanda ha ukentsi harimwa yi shiyo sha yi Tawureta
Genèse sura ya 25 rangu mustari wa 13 ata mpaka mustari wa 17. Wana wano wayeneya harimwa zi ntsi za sharabu
na zangina ha ulawa Miswiri. Zilembwe za
Ismayila zibarikishiha ha uwengi mawuri de yi heli Mungu aka arongowa. Be yi baraka muhimu raha na zabaki yika de yi
baraka ya ukombozi ha ndziya ya yi damu ya Insa Kiristi, Muhuyizi mutwaharifu
tu astahiki, mana kakana dhambi.”
“Udjuwa amba wakati Ibrahima afa ha maha miya wa sabwini na ntsano yi
Tawureta yirongowa amba ‘Isiyaka na Ismayila,
wana wahe wamudzihi harimwa li gambe la Machpe’lah’. 11 Zino zidjiri
harimwa maha sitini na mbili baanda Ismayila aka atolwa dahoni. Ismayila akana maha thamanini na shenda na
mwananyahe Isiyaka akana maha sabwini na ntsano.”
“Tsi ndjema yipvo yikawo amba zilembwe za Ismayila na Isiyaka kawasi-yelewana
ata upara yi lewo yino. Mawuri waduwala amba
wawo wayili wahasibiha harimwa u wahadi wa ukombozi wa zi nishani piya.” Karim
afana amba ngena hamu.
“Ewa tsi ndjema,” Abou arongowa. “Be wakati ngowu pvapvo. Kakila mundru atsodjuwa angiye harimwa u mukataba
uno ayina wakati. Ha umumiya Mungu amba
wawe muanswifu na wawe kuna ushinda udjihuyi.
Wakati uwo utsongiya harimwa u mukataba ha umukaribisha Insa rohoni haho
adje ake de Muhuyizi waho weke waho.
Mungu atsohukubali harimwa u mukataba uno ha ndziya ya yi fidiya ya Insa
Kiristi. Wakati uwo Insa atsopveleha yi
Roho Ndzitwaharifu yahe yidje yiyenshi hahodju.
Yi Roho Ndzitwaharifu ya Mungu
yitsohushadidisha roho yaho amba ungiya harimwa u mukataba na ufanyishiha mwana
wa Mungu. Kakila mundru atso- djuwa
amiye u mumiliyo uno. Kayisitsahuwa amba
ulawa harimwa nishani yipvi awu yipvi
mana u mbarikisho uno udja wa zi nishani piya. U Mwandzishiyo Muraharifu wa Mungu urongowa:
‘Na
kakula mundru amuwaminiwu, kana utolewa yi tama yahe aliyo nayo na waye. Ha yizo,
kapvusi tafawuti bayina ya Muyahudi na tsi Muyahudi, be wasi piya Mwalatru modja,
na waye udjaanliya ha uwengi kula mundru amumiyawo. Mana pvuwandzihwa moni mwa u Mwandzishiyo
Muraharifu: ‘Kula mundru amumiyawo Mwalatru, atsohuyilwa.’’ ” 12
“U muhimu wa yi hadisi yino dju
la Ismayila, ngeyirongowawo harimwa urongozi mshashi amba: Mungu waye uwona, ukiya, Waye uhafiliha na yi
zilembwe za Ismayila. Mungu waye
uhupvendza, ngetsaho uhuyilwe!”
1
Genèse 16:16; 17:1,19; 2 Genèse 21:8-14; 3
Genèse 16:7-13; 4 Genèse 15:4; 5
Genèse 17:18; 6
Genèse 17:20.
7Genèse
17:26; 8 Genèse 21:10-13; 9
Genèse 21:17; 10 Yuhani 7:37-39; 11
Genèse 25:9; 12 Maromu 10:11-13
No comments:
Post a Comment